Gdy w domu zmiast bezpieczeństwa jest przemoc
Popychanie, wyzwiska, wszczynanie awantur czy ograniczanie kontaktu z otoczeniem to tylko kilka przykładów znęcania się nad bliskimi - przemoc w rodzinie może objawiać się na wiele sposobów. Sprawca każdego rodzaju przemocy powinien być pociągnięty do odpowiedzialności karnej. Jeśli jesteś ofiarą przemocy domowej pamiętaj, że jest wiele instytucji, w których możesz uzyskać pomoc.
Przemoc w rodzinie to wszystkie jednorazowe lub powtarzające się umyślne działania lub zaniechania naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, a także osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących, zwłaszcza narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Ofiarami przemocy w rodzinie mogą być współmałżonkowie, partnerzy w związkach nieformalnych, dzieci, osoby starsze lub osoby niepełnosprawne.
Przemoc w rodzinie może przybrać różne formy:
- przemoc fizyczna – bicie, popychanie, szarpanie, kopanie, duszenie, policzkowanie, uderzanie pięścią, rzucanie przedmiotami;
- przemoc psychiczna – groźby, obrażanie, wyzywanie, wyśmiewanie, poniżanie w obecności innych osób, pozbawianie kontaktu z bliskimi, kontrolowanie, stałe krytykowanie;
- przemoc seksualna – zmuszanie do współżycia, do zachowań seksualnych;
- inne rodzaje zachowań – np.uniemożliwianie podjęcia pracy, zmuszanie do zpożywania alkoholu.
Co waro wiedzieć o Niebieskiej Karcie?
- Procedura założenia Niebieskiej Karty nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą w rodzinie.
- W sytuacjach, w których istnieje podejrzenie przemocy w rodzinie zasadnym jest objęcie rodziny procedurą Niebieskiej Karty. Niebieską Kartę mogą wszcząć policjanci, przedstawiciele jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, oświaty i ochrony zdrowia.
- Nie ma możliwości wycofania lub zmiany informacji zawartych w Karcie A – nawet na wniosek osoby pokrzywdzonej.
- Założenie Niebieskiej Karty nie jest równoznaczne z zawiadomieniem o popełnieniu przestępstwa i nie jest podstawą do wszczęcia postępowania karnego. Jest to informacja dla policji o tym, że w danej rodzinie występuje przemoc. Po jej założeniu dzielnicowy ma 7 dni na odwiedzenie rodziny, ma też monitorować sytuację i w razie potrzeby udzielać pomocy.
- Niebieska Karta nie dotyczy jedynie przemocy fizycznej, ale również psychicznej, ekonomicznej, seksualnej.
- Zakończenie procedury możliwe jest jedynie w przypadku ustania przemocy w rodzinie, po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy albo rozstrzygnięciu o braku zasadności podejmowania działań.
Dla swojego bezpieczeństwa oraz bezpieczeństwa pozostałych domowników podejmij następujące czynności:
- w sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia powiadom Policję (112) lub prokuratora; szybka reakcja umożliwi zapewnienie Tobie oraz Twoim bliskim ochrony, wszczęcie odpowiednich procedur, a także zabezpieczenie dowodów zdarzenia;
- w razie doznania obrażeń ciała zgłoś się do lekarza w celu udzielenia Ci pomocy medycznej – możesz zażądać wystawienia zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie;
- możesz skorzystać z porady prawnej, wsparcia psychologicznego w związku z przemocą w Twojej rodzinie, dzwoniąc pod numer Ogólnopolskiego Telefonu dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” - 801 – 120 – 002 (pon. – sob. 8:00 – 22:00; niedz. i święta 8:00 – 16:00) lub Policyjnego Telefonu Zaufania – 800 – 339 – 202.
W celu uzyskania kompleksowej pomocy możesz zgłosić się do odpowiedniej instytucji. Kompetencje instytucji i organizacji pomocowych są następujące:
- Ośrodki pomocy społecznej – pomoc w sprawach socjalnych, bytowych i prawnych;
- Powiatowe centra pomocy rodzinie – pomoc w sprawach prawnych, socjalnych, terapeutycznych, poradnictwo na temat instytucji lokalnie działających w tym zakresie w danej miejscowości;
- Ośrodki interwencji kryzysowej – zapewniają schronienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie, udzielają wsparcia w przezwyciężaniu sytuacji kryzysowych;
- Specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie – bezpłatne schronienie dla osób pokrzywdzonych przemocą w rodzinie, udzielanie pomocy specjalistycznej: psychologicznej, prawnej, socjalnej, terapeutycznej i medycznej, opracowują plan pomocy;
- Prokuratura, Policja – osoba pokrzywdzona może w tych instytucjach złożyć zawiadomienie o przestępstwie znęcania się ;
- Sąd rodzinny i opiekuńczy – osoba pokrzywdzona może złożyć pozew w sprawach rodzinnych lub wniosek dotyczący spraw opiekuńczych małoletnich;
- Ochrona zdrowia – wystawianie zaświadczeń lekarskich o doznanych obrażeniach, udzielenie pomocy lekarskiej, poradnictwo dot. specjalistycznych poradni medycznych;
- Komisje rozwiązywania problemów alkoholowych – jeżeli przemocy w rodzinie towarzyszy picie alkoholu, można złożyć z wnioskiem o skierowanie sprawcy przemocy na leczenie odwykowe lub uzyskać inną pomoc związaną z nadużywaniem przez niego alkoholu.