10 grudnia – Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka
„Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swojej godności i swoich praw”, „każdy człowiek ma prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa swojej osoby” – te fundamentalne dla każdego człowieka wartości zawarte są w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Dziś, 10 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka. To coroczne święto ustanowione zostało przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w rocznicę podpisania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.
10 grudnia 1948 roku Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych przyjęło Powszechną Deklarację Praw Człowieka – dokument przełomowy, który głosi niezbywalne prawa przysługujące każdemu jako istocie ludzkiej – niezależnie od razy, koloru skóry, religii, płci, języka, poglądów politycznych lub innych, pochodzenia narodowego lub społecznego, majątku, urodzenia czy innego statusu.
Prawa człowieka to szczególny rodzaj praw podmiotowych. Pierwotnym źródłem praw człowieka nie jest państwo i tworzony przez nie system prawny, lecz prawo naturalne, zgodnie z którym podstawą praw człowieka jest, niezależna od struktur państwowych, godność i wolność istoty ludzkiej.
To dzi
ęki tym wartościom prawa człowieka mają charakter:
-
przyrodzony - istnieją niezależnie od woli władzy i przysługują każdej osobie z racji urodzenia, należą do każdego człowieka, stanowiąc część jego człowieczeństwa,
-
niezbywalny - człowiek nie może się zrzec swoich praw lub z nich zrezygnować,
-
nienaruszalny - państwo jest narzędziem ich ochrony i realizacji,
-
powszechny - przysługują bez wyjątku każdemu człowiekowi indywidualnie, niezależnie od przynależności państwowej, koloru skóry, wyznawanej religii i nieskończonego katalogu innych czynników różnicujących ludzi.
Prawa człowieka mają również charakter podstawowy. Zgodnie z kryterium materialnym za podstawowe prawa uznane są prawa „najistotniejsze z punktu widzenia interesów obywateli i państwa”, „niezbędne do zagwarantowania innych praw obywatelskich”, „dotyczące podstawowych dziedzin życia społecznego jednostki, jako człowieka i obywatela”.
Prawa człowieka stanowią zatem minimum uprawnień, jakie przysługują jednostce - minimum, bez którego nie mogłaby ona korzystać ze wszelkich innych praw. Są one podstawowe także dlatego, że państwo, dążąc do realizacji różnych, społecznie ważnych celów, nie może tych praw pominąć.
Prawa człowieka mogą dać jednostkom i społecznościom siłę do tworzenia lepszego jutra. Przyjmując i ufając pełnej mocy praw człowieka jako drodze do świata, jakiego chcemy, możemy stać się bardziej pokojowi, równi i zrównoważeni.
Również w grudniu lecz w 2004 r. w polskiej Policji ustanowiono unikatowy na skalę europejską system policyjnych Pełnomocników ds. Ochrony Praw Człowieka, których zadaniem jest propagowanie praw człowieka oraz troska o ich ochronę w jednostkach Policji w całym kraju.